भारतीय लष्करातील महिलांचा सहभाग दिवसेंदिवस वाढत आहे आणि याचे सर्वोत्तम उदाहरण म्हणजे Sofia Qureshi. त्या केवळ एक कुशल लष्करी अधिकारीच नाही, तर भारतीय महिलांसाठी एक आदर्श देखील आहेत. त्यांच्या कार्यामुळे त्यांनी अनेक विक्रम गाठले आहेत आणि भारतीय लष्करात महिलांसाठी नवीन दारे उघडली आहेत.कर्नल सोफिया कुरैशी (Colonel Sophia Qureshi) या भारतीय लष्करातील एक आदर्श आणि प्रेरणादायी महिला अधिकारी आहेत. त्यांनी आपल्या कार्यकुशलतेने आणि नेतृत्वगुणांनी भारतीय लष्करात महिलांसाठी नवे मार्ग उघडले आहेत. त्यांच्या जीवनप्रवासात अनेक उल्लेखनीय टप्पे आहेत, ज्यामुळे त्या आजच्या तरुणांसाठी आदर्श ठरल्या आहेत.त्यांनी केलेली पाकिस्तान विरुद्धच्या operation sindoor मध्ये कामगिरी ही उल्लेखनीय आहे.
Colonel Sofia Qureshi – सुरुवातीचा प्रवास
Sofia Qureshi यांचा जन्म वडोदरा, गुजरात येथे झाला. त्यांचे बालपण शिस्तप्रिय वातावरणात गेले. शैक्षणिकदृष्ट्या त्या बायोकेमिस्ट्रीमध्ये पदवीधर आहेत. सुरुवातीला त्यांनी डॉ. ए. पी. जे. अब्दुल कलाम यांच्या DRDO मध्ये काम करण्याचे स्वप्न पाहिले होते. मात्र देशसेवेची आवड त्यांना भारतीय लष्करात घेऊन आली.त्यांनी चेन्नई येथील Officers Training Academy मधून प्रशिक्षण घेतले आणि 1999 मध्ये Signals Corps मध्ये दाखल झाल्या. तेव्हापासून त्यांचा प्रवास हे धाडस, शौर्य आणि नेतृत्वाचे उदाहरण ठरले आहे.
संयुक्त राष्ट्र शांतता मोहिमेतील सहभाग
Sofia Qureshi यांनी काँगोमध्ये United Nations Peacekeeping Mission अंतर्गत शांतता प्रस्थापनेसाठी काम केले. ही मोहीम अत्यंत धोकादायक परिस्थितीत पार पडली. अशा कठीण वेळी त्यांनी शांतता राखण्याचे मोठे योगदान दिले. त्यांच्या या कामगिरीमुळे त्यांना UN कडून विशेष गौरवही मिळाला.
इतिहास घडवणारे नेतृत्व – Exercise Force 18
2016 मध्ये Sofia Qureshi यांनी इतिहास घडवला. त्या पहिल्या भारतीय महिला अधिकारी ठरल्या ज्यांनी Exercise Force 18 या आंतरराष्ट्रीय लष्करी सरावात भारतीय दलाचे नेतृत्व केले. हा अभ्यासक्रम भारतात पार पडला आणि त्यात 18 आशियाई देशांनी भाग घेतला. भारताच्या वतीने 40 जणांचे पथक होते आणि ते सर्व Colonel Qureshi यांच्या नेतृत्त्वाखाली होते.हा क्षण संपूर्ण भारतासाठी अभिमानाचा होता. एक महिला अधिकारी आंतरराष्ट्रीय व्यासपीठावर देशाचे प्रतिनिधित्व करत आहे, हे महिलांच्या वाढत्या सहभागाचे स्पष्ट उदाहरण ठरले.
Operation Sindoor – अलीकडील धाडसी मोहीम
मे 2025 मध्ये, Colonel Sofia Qureshi पुन्हा एकदा चर्चेत आल्या, जेव्हा त्यांनी Operation Sindoor या विशेष दहशतवादविरोधी कारवाईत सहभाग घेतला. ही कारवाई जम्मू-काश्मीरच्या पहलगाम येथे झालेल्या दहशतवादी हल्ल्यानंतर पार पडली, ज्यात 26 नागरिक मरण पावले होते.या कारवाईत भारतीय लष्कराने पाकिस्तान आणि पीओकेमधील नऊ दहशतवादी तळ उद्ध्वस्त केले. Sofia Qureshi यांनी या कारवाईची सविस्तर माहिती प्रसारमाध्यमांना दिली. त्यांचे धाडसी वक्तव्य आणि स्पष्ट संवाद कौशल्यामुळे संपूर्ण देशात त्यांचे कौतुक झाले.
वैयक्तिक जीवन आणि कुटुंब
Sofia Qureshi यांचे कुटुंब लष्करी परंपरेतून आलेले आहे. त्यांचे पतीही भारतीय लष्करात अधिकारी आहेत. त्यांचा एक मुलगा आहे. त्यांचे सासर कर्नाटकातील बेलगावी जिल्ह्यात आहे. त्यांच्या कार्यगौरवामुळे कुटुंबीयांनी त्यांच्या शौर्याचा अभिमान व्यक्त केला आहे.त्या अतिशय सामान्य कुटुंबातून मोठ्या झालेल्या आहेत . प्रत्येक भारतीयाला यांचा अभिमान वाटावा असा व्यक्तिमत्व त्यांनी निर्माण krl आहे
पुरस्कार आणि सन्मान
Sofia Qureshi यांना त्यांनी केलेल्या पराक्रमी आणि धाडशी कामाचा विविध पुरस्कारांनी सन्मानित करण्यात आले आहे: त्यांच्या सन्मानासाठी त्यांना खालील पुरस्कार मिळाले आहेत.
GOC-in-C Commendation Card (Operation Parakram साठी)
SoC-in-C Commendation (ईशान्य भारतातील पूरग्रस्त भागात मदतीसाठी)
Commander Appreciation (Congo UN मिशन साठी)
Cambodian Army Certificate of Excellence
या सन्मानांमुळे त्यांच्या कार्याची अधिकृत पातळीवर दखल घेण्यात आली आहे. हे वरील दिलेले पुरस्कार हे त्यांच्या शौर्यच आणि धाडशी कामाचा पुरावा देतं.
Sofia Qureshi – भारतासाठी प्रेरणा
Sofia Qureshi यांचे जीवन हे देशसेवेचे उत्तम उदाहरण आहे. त्यांनी पुरुषप्रधान क्षेत्रात आपली छाप सोडली आणि महिला अधिकाऱ्यांना नव्या संधी देण्याचा मार्ग खुला केला.Sofia Qureshi यांचे नेतृत्व, धैर्य, आणि देशभक्ती हे तरुणांसाठी प्रेरणादायी आहे. त्यांच्या यशामुळे अनेक तरुणींना भारतीय लष्करात सामील होण्याची प्रेरणा मिळते आहे. त्यांचा जीवनप्रवास ‘स्त्री शक्ती’ या संकल्पनेचा खरा अर्थ सांगतो. भारत देशां मध्ये महिलाना आत्तापर्यत जास्त संधी मिळत नव्हती परंतु आताच्या नवीन भारतामधे महिला देखील देशाच्या संरक्षणात मोलाचा भाग बनू शकतात हे या यांमधून स्पष्ट दिसते.sofia qureshi yanchya या पराक्रमी आयुष्याकडे पाहून देशामधील लाखो sofia आणि अशाच कितीतरी महिला ज्यांना देशासाठी काहीतरी करायचे आहे त्यांना प्रोत्साहन मिळाले . पुढे भविष्यात पण अशाच महिला देशासाठी देशाच्या संरक्षणात मोलाचा वाटा निभावतील.
