शक्तीपीठ महामार्ग म्हणजे काय ?
शक्तीपीठ महामार्ग म्हणजे काय?
- नागपूर ते गोवा हा अंदाजे ८०२–८०५ किलोमीटर लांब असलेला द्रुतगती महामार्ग आहे, ज्यावर काम करण्यासाठी सुमारे ८६ हजार कोटी रुपयांचा खर्च अपेक्षित आहे
- हा ६ लेनचा एक्सप्रेस-वे असेल आणि पूर्ण ग्रीनफिल्ड प्रकल्प म्हणून राबविला जाणार
शक्तीपीठ महामार्ग (Shaktipeeth Mahamarg) प्रवास वेळेत होणारी बचत
- सध्या नागपूर ते गोवा पोहोचायला सुमारे १८ ते २२ तास लागतात. हा महामार्ग तयार झाल्यानंतर हा प्रवास सिर्फ़ ७–८ तासांत होऊ शकतो
- त्यामुळे वाहतूक वेगवान, सुलभ आणि सुरक्षित बनेल.
शक्तीपीठ महामार्ग (Shaktipeeth Mahamarg) महामार्गाच्या मार्गदर्शक जिल्ह्या
हा मार्ग महाराष्ट्रातील १२ जिल्ह्यांमधून जातो:
वर्धा, यवतमाळ, हिंगोली, नांदेड, परभणी, बीड, लातूर, धाराशिव, सोलापूर, सांगली, कोल्हापूर, सिंधुदुर्ग
तीर्थक्षेत्रे आणि धार्मिक प्रवास
हा महामार्ग महाराष्ट्रातील अनेक महत्वाच्या तीर्थक्षेत्रांना जोडेल:
- तीन शक्तीपीठे: तुळजाभवानी (उस्मानाबाद), अंबाबाई (कोल्हापूर), रेणुका माता (नांदेड/माहूर)
- दोन ज्योतिर्लिंग: परळी वैजनाथ (बीड), औंढा नागनाथ (हिंगोली)
- पंढरपूर (विठ्ठल‑रुक्मिणी), औदुंबर (सांगली), नरसोबाची (कोल्हापूर), अक्कलकोट, ज्ञानगापूर, सेवाग्राम, महूर जन सेवा गुरुद्वारा इत्यादी १९+ धार्मिक स्थळे जोडली जातील
प्रगतीचा आढावा आणि प्राप्त निर्णय
- फेब्रुवारी २०२५ मध्ये MSRDC ने संयुक्त मोजणी प्रक्रिया पुन्हा सुरू केली असून लवकरच भूसंपादन सुरू होणार आहे .
- जून २०२५ मध्ये राज्य मंत्रिमंडळाने ₹२०,००० कोटींचा निधी मंजूर केला, त्यातली ₹१२,००० कोटी HUDCO कर्जातून, व ₹८,००० कोटी व्याजासाठी वापरली जाणार आहे
- भूमिपूजन २०२५ मध्ये आणि वाहतुकीसाठी मार्ग २०२८–२९ किंवा २०३० मध्ये खुला करण्याचे नियोजन आहे.
शक्तीपीठ महामार्ग (Shaktipeeth Mahamarg) विरोध आणि समस्या
- विशेषतः कोल्हापूर, सांगली, हिंगोली येथे शेतकरी आणि स्थानिक जमिनीचे अधिकाऱ्यांनी भरपाईच्या प्रश्नामुळे प्रकल्पाचा तीव्र विरोध केला आहे
- परभणी जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांनी घोषित केले की: “आधी आमचा जीव घ्या, मग जमीन” – असे भिशण आंदोलन सुरू झाले आहे
- विरोधामुळे काही भागांतील अधिसूचना स्थगित करण्यात आली आहे, विशेषतः कोल्हापूरसाठी पर्यायी संरेखने विचारात घेतली जात आहेत
- १ जुलै २०२५ रोजी राज्यव्यापी चक्का जाम आंदोलन करण्याचा निर्णय शेतकऱ्यांनी घेतला आहे
अपेक्षित परिणाम आणि फायदे
- धार्मिक आणि धार्मिक पर्यटन प्रवासात वाढ, स्थानिक अर्थव्यवस्था आणि रोजगार संधी वाढतील
- महाराष्ट्राच्या अंतर्गत संपर्कात सुधारणा: विदर्भ, मराठवाडा, पश्चिम महाराष्ट्र आणि कोकण एकत्र येतील.
- नागपूर-गोवा मर्यादा वेगवानशिट प्रवासाच्या पार्श्वभूमीवर हे प्रकल्प राज्याच्या आर्थिक विकासासाठी (growth engine) कार्य करतील, असा मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीसांनी विधानसभेत ठाम विचार व्यक्त केला आहे
सारांश तक्ता
| घटक | माहिती |
|---|---|
| लांबी | ~८००–८०५ किमी |
| राज्य | महाराष्ट्र (१२ जिल्हे) → गोवा |
| खर्च | ₹८६–८७ हजार कोटी |
| पुढील प्रमुख टप्पे | संयुक्त मोजणी → भूसंपादन → भूमिपूजन → औद्योगिक विकास |
| आव्हाने | शेतकऱ्यांचा विरोध, सरकारी कर्जबाजारीपणा |
| अपेक्षित फायदे | प्रवास वेळ कमी, धार्मिक पर्यटन वाढ, रोजगार वाढ |
हा शक्तीपीठ महामार्ग (Shaktipeeth Mahamarg) महाराष्ट्रासाठी एक महत्वाचा पाऊल असून, धार्मिक, आर्थिक, परिवहन आणि सामाजिक सर्व क्षेत्रांमध्ये सकारात्मक बदल घडवून आणण्याची शक्यता आहे.
